WSPINACZKA SKAŁKOWA
  Słowniczek wspinaczkowy
 

Asekuracja - zabezpieczenie wspinającego się przed skutkami odpadnięcia.

Lap-Service Sprzedaż i Serwis Komputerów Wrocław
Asekuracja może być:
  • stanowiskowa - gdy przemieszcza się tylko jeden ze wspinających się. Asekuracja stanowiskowa dzieli się z kolei na: - statyczną - gdy lina w momencie wyłapania jest blokowana na stanowisku przez asekuranta; - dynamiczną - gdy w momencie wyłapania asekurant wypuszcza nieco liny, aby zmniejszyć maksymalną siłę, działająca na partnera;
  • lotna - gdy wspinają się równocześnie wszyscy członkowie zespołu wspinaczkowego;
  • przesztywniona - albo sztywna - gdy prowadzący źle poprowadził linę (ma ona zbyt duże kąty przegięcia w karabinkach, albo trze o skałę) i trzeba ją wybierać z dużym trudem. Przesztywnienie asekuracji jest częstym błędem początkujących wspinaczy, ale zdarza się także bardziej zaawansowanym;
  • przez ciało - klasyczna asekuracja bez przyrządu, którą dotychczas nazywano: z ciała;
  • z ciała - asekuracja przy użyciu przyrządu wpiętego w uprząż asekuranta. Jego ciało stanowi wtedy dodatkowy amortyzator;
Asekurant - słowo na określenie tego z partnerów, który asekuruje.

Blokowanie - bardzo prosta czynność polegająca ogólnie na zatrzymaniu ruchu liny. Bez opanowania tej czynności nie powinno dopuszczać się nikogo do jakiegokolwiek kontaktu z liną. Jak wszyskie proste czynności wymaga inteligencji, doświadczenia, wiedzy i o czym się notorycznie zapomina, rękawic.

Bouldering - wspinaczka uprawiana na małych formach skalnych, murkach, nasypach itp.

Buły - w wolnym tłumaczeniu: mięśnie
Dach - duży (najczęściej poziomy) okap

Droga - dla przeciętnego śmiertelnika odpychająca stroma skała. Dla wspinającego się - wprost przeciwnie. Dawniej był to jeden ze sposobów dotarcia na szczyt, obecnie niekoniecznie

Ekspres - pętla z dwoma karabinkami umożliwiająca szybkie wpięcie liny w punkt asekuracyjny. Więcej w dziale Sprzęt do wspinaczki

Glebować - wejść w bliski (zazwyczaj niezbyt miły) kontakt z najbardziej zewnętrzną warstwą skorupy ziemskiej czyli glebą. Pochodne: przyglebić, zaglebić, przyglebować, itp. Zwykle używane w skałkach

Granit - mocna twarda skała znakomicie nadająca się przede wszystkim do wspinania. Najwspanialsze na świecie obeliski skalne (wiele szczytów i iglic znajduje się w Karakorum, Fitz Roy i Cerro Torre w Argentynie, w Alpach - Les Drus itd.), są zbudowane z granitu. Tylko dolomit może niekiedy przewyższyć granit pod względem zalet wspinaczkowych. Najpiękniejszy jest granit tatrzański o granatowym zabarwieniu

Jura - największy region występowania jaskiń w Polsce, ponad 1000 jaskiń i schronisk skalnych. To też (a może przede wszystkim) bardzo popularny rejon wspinaczkowy. W warunkach polskich swoiste przedszkole wszystkich wspinaczy.

Karabinek - niezbędny element wyposażenia wspinaczkowego. Jest to przyrząd umożliwiający połączenie np. dwóch pętli. Jest on także głównym elementem ekspresów.

Klama - dobry lub wyjątkowo dobry chwyt (miejsce którego można się złapać w czasie wspinaczki)

Korker - but piłkarski, który - po odcięciu z jego przedniej części korków i ewentualnym podklejeniu mikrogumą - staje się namiastką buta wspinaczkowego

Kotwa - rodzaj stalowego kołka (nitu) osadzanego w skale stanowiącego potem stały punkt zaczepienia dla stanowiska lub asekuracji. Kotwy można osadzać w otworach wierconych za pomocą wiertarki lub ręcznie z wykorzystaniem samej kotwy podobnie jak spit. Kotwa trzyma się w otworze przez rozklinowanie fragmentu koronki lub z pomocą specjalnego kleju. Różnica pomiędzy kotwą a spitem biorąc pod uwagę ich budowę często jest prawie niezauważalna. Jednak kotwy inaczej przenoszą siły i w odróżnieniu do spitów są bardziej wytrzymałe na siły działające poosiowo

Lina - specjalny rodzaj sznura do ratowania egzystencji wspinających
Lina alpinistyczna splatana jest w taki sposób aby:
  1. Była maksymalnie wytrzymała;
  2. Rozciągała się w momencie wyłapywania lotu w odpowiedni sposób amortyzując siłę uderzenia, dobre współczesne liny są konstruowane tak, że siła działająca na wspinacza nawet przy współczynniku odpadnięcia równym 2 - nie przekraczała 1200 daN (czyli po staremu 1200kG);
  3. nie skręcała się podczas używania;

Lot - przemieszczanie się wspinającego się w kierunku Ziemi

Luz: - zapas liny;
- określenie elegancji, łatwości wspinania; objaw posiadania przez wspinającego się mocnej psychiki

Na żywca - przejście samotne bez asekuracji. Tylko dla ludzi o mocnej (i często zachwianej) psychice

Okap - maksymalnie duże przewieszenie

Ósemka: - rodzaj mocnego węzła, używanego do przywiązywania liny do uprzęży. W taternictwie jaskiniowym ósemka jak i jej liczne modyfikacje (ósemka rzymska, ósemka podwójna, osiem i pół) jest podstawowym węzłem służącym do poręczowania;
- popularny przyrząd do zjeżdżania i asekuracji dynamicznej;

Patentowanie - przechodzenie jednej drogi z górną asekuracją (wędka) aż do nauczenia się na pamięć optymalnej sekwencji ruchów, umożliwiającej jej przejście przy użyciu ryzykowniejszych sposobów asekuracji (lub bez asekuracji). Według jednych patentowanie umożliwia w ogóle postęp w technice wspinania - według innych niszczy sens i wartość wspinaczki

Podchwyt - chwyt od dołu, którego utrzymanie wymaga przeważnie dużej siły

Półwyblinka - węzeł używany do asekuracji dynamicznej i - rzadko - do zjazdu. Inaczej: węzeł Baumgartnera, węzeł UIAA, węzeł włoski, węzeł Muntera itp.

Prowadzenie - zaszczytna, acz niebezpieczna funkcja pierwszego w zespole, który idzie "z dołem"

Przechwyt - dowolna zmiana położenia rąk na skale. Może być statyczny - kiedy mamy trzy punkty podparcia, a zmieniamy czwarty (jedną z rąk); może być też dynamiczny - patrz strzał

Punkt asekuracyjny - zamocowane w czymkolwiek coś, do czego za pomocą pętli i karabinka przymocowana jest lina i co - w przypadku odpadnięcia wspinającego się ma wytrzymać szarpnięcie podczas wyhamowywania jego lotu. Punkt asekuracyjny przelotowy, czyli przelot jest zakładany w czasie prowadzenia wyciągu - może się składać z pojedynczej kostki, która dobrze siadła i pracuje w kierunku sił, które powstaną podczas wyłapywania. Natomiast punkt asekuracyjny stanowiskowy musi się składać z dwóch kostek, pracujących w przeciwnych kierunkach - lub musi mieć w inny sposób zapewniony wielokierunkowy charakter pracy

Roks - popularna kostka asekuracyjna; potocznie używana nazwa pojedynczej kostki "roks" - pochodzi od angielskiego slowa w liczbie mnogiej (ang.: Rocks)

Spit - nit ekspansywny, wbijany w skałę przy użyciu spitownicy. Łatwość wbijania spitów spowodowała istny zalew spitowanych dróg: w Europie Zachodniej spituje się wszystko - trzeba; czy nie trzeba; czasem rządek spitów biegnie obok rys umożliwiających klasyczną asekurację przy użyciu kostek. Spitomania opanowała świat - ostały się tylko niektóre regiony wspinaczkowe USA, oraz pewne kraje, zwykle opóźnione w stosunku do reszty świata o 5-10 lat. Nasze skałki są już także ospitowane jak się patrzy przez rodzimych ekstremalistów

Strzał - dynamiczny przechwyt, połączony często z rzutem ciała w stronę klamy
Ściana - przyrząd służący do wspinania się. Może być naturalna lub sztuczna

Trawers: - droga wspinaczkowa (lub jej część) biegnąca poziomo
- odległość mierzona w pionie między dwoma najdalej położonymi otworami jaskini
- przejście jaskini: wejście jednym a wyjście drugim jej otworem

Uprząż - ma za zadanie optymalnie rozłożyć siły w momencie wyłapywania lotu wspinacza. Składała się kiedyś z pasa górnego i dupowspora, związanych osobną pętlą. Linę przymocowuje się do uprzęży za pomocą odpowiedniego węzła, np.: ósemki. Obecnie pas górny stosuje się coraz rzadziej wśród spinaczkowców, prawie nigdy. Jeżeli się go jeszcze gdzieś spotyka, to już tylko jako integralną część dupowspora w uprzężach dla młodocianych lub do specjalnych zastosowań.

Wędka: - lina zamocowana na wierzchołku skałki, do której jednego końca przymocowany jest wspinający się, a do drugiego - najczęściej przesuwnie - asekurant. Obecnie przejścia z wędką - czyli z tzw. górną asekuracją - nie mają znaczenia sportowego;
- niegdyś, wysięgnik z drutu, umożliwiający pominięcie kilku haków podczas haczenia. Uznana - w latach sześćdziesiątych - za niesportową (?!). Wędki osiągały ponoć długość 8-10 m.

Współczynnik odpadnięcia - określa w sposób matematyczno - fizyczny jak bardzo wspinający się odczuje skutki odpadnięcia.
WO = długość lotu / czynna długość liny

Jeżeli WO jest wysoki (ok. 2), to nawet przy krótkim locie występują potężne siły. Natomiast jeżeli wspinający się odpadnie przy końcu wyciągu - nawet długi lot może się zakończyć szczęśliwie, ponieważ WO ma wtedy niewielką wartość.

Wyblinka - najlepszy węzeł do zakładania punktu autoasekuracji, skracania haków (można go zawiązać na haku jedną ręką) itp.
Wyciąg - fragment drogi wspinaczkowej o długości nie większej od długości liny
Zbułować się - zmęczyć mięśnie do tego stopnia, że twardnieją (robią się z nich buły) i człowiek nie jest w stanie utrzymać chwytów
Zawartość nowej strony
 
  Tę stronę odwiedziło już 33079 odwiedzający (64802 wejścia)  
 
Ta strona internetowa została utworzona bezpłatnie pod adresem Stronygratis.pl. Czy chcesz też mieć własną stronę internetową?
Darmowa rejestracja